Μία από τις βασικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος της εγχώριας ακτοπλοΐας είναι η γήρανση του στόλου, όπως επισημαίνει η XRTC στην 23η Ετήσια Μελέτη για την Ελληνική Ακτοπλοΐα με τίτλο «Ελληνική Ακτοπλοΐα 2024: Το πράσινο ταξίδι άρχισε».
Ο μέσος όρος ηλικίας του Ελληνικού Ακτοπλοϊκού Στόλου είναι τα 28 έτη ο οποίος είναι όμως μικρότερος από το μέσο όρο ηλικίας του Ευρωπαϊκού Ακτοπλοϊκού Στόλου όπως φαίνεται στα στοιχεία που παρατίθενται στον ακόλουθο Πίνακα.
Ελληνική Ακτοπλοΐα: 4 στα 5 πλοία άνω των 20 ετών
Το ποσοστό του ελληνικού στόλου άνω των 20 ετών είναι 86%, κατά πολύ μεγαλύτερο από το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό, γεγονός που μας βεβαιώνει πως οι ανάγκες ανανέωσης του στόλου είναι
περισσότερο επιτακτικές από ποτέ.
Όσον αφορά τα μεγέθη των πλοίων, όπως φαίνεται στο ακόλουθα γράφημα, άνω των 20 ετών είναι :
• το 83% των πλοίων με μήκος μέχρι 95 μέτρα
• το 88% των πλοίων με μήκος 96-149 μέτρα
• το 91% των πλοίων με μήκος άνω των 150 μέτρων
Η συγκεκριμένη εικόνα περιπλέκεται ελαφρώς από την αβεβαιότητα που προκαλούν οι κάθε είδους περιβαλλοντικοί και άλλοι κανονισμοί που επηρεάζουν στρατηγικού τύπου αποφάσεις, μεταξύ άλλων η επιλογή καυσίμου λειτουργίας των πλοίων, σύμφωνα με την έκθεση της XRTC.
Αντιθέτως, όπως αναφέρεται στην έκθεση, βρισκόμαστε πλέον σε μία εποχή όπου η έρευνα και ανάπτυξη εξειδικευμένων εταιριών επιταχύνουν τις μελέτες τους με σκοπό να οδηγηθούμε στα πλοία που θα έχουν ελάχιστο αποτύπωμα άνθρακα και ανταγωνιστικές τιμές κόστους λειτουργίας.
Ο τελευταίος κύκλος ανανέωσης του ελληνικού ακτοπλοϊκού στόλου ολοκληρώθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 2000.
Έκτοτε, όταν παρουσιάστηκαν ανάγκες αντικατάστασης των πλοίων με σκοπό την εξυπηρέτηση των γραμμών λειτουργίας τους δεν προχώρησαν στην κατασκευή νέων πλοίων αλλά εμφανίστηκαν να αντικαθιστούν ή να προσθέτουν στο στόλο τους πλοία μεταχειρισμένα, μεγάλης ηλικίας κατά περίπτωση, ως αποτέλεσμα της αδυναμίας νέων επενδύσεων λόγω της οικονομικής κρίσης και της έλλειψης χρηματοδότησης.
Οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί όμως που ισχύουν, δε δικαιολογούν πλέον τέτοιου είδους κινήσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε προηγμένα ναυτιλιακά κράτη όπως η Ιαπωνία έχει απαγορευτεί η δρομολόγηση σε πλοία μεγαλύτερα των 10 ετών, σε γραμμές δημοσίου συμφέροντος, ενώ το ίδιο μοντέλο υιοθετεί και η Κίνα.